صفر تا صد ضوابط فاز یک و دو معماری برای طراحی نقشه

اصول کلی و روند طراحی نقشه فاز 1 و 2

به جرات می توان گفت که ساختمان ها جزو اصلی ترین سازه های یک جامعه محسوب می شوند. این ساختمان های جامعه هستند که مشخص می کنند جامعه شهری است یا روستایی. ساخت و ساز ساختمان نیازمند طراحی نقشه معماری و رعایت ضوابطی مانند برگه سبز تعهد، برگه سبز محاسبات یا سازه، برگه تاسیسات، برگه ژئوتکنیک یا برگه خاک، برگه سبز مکانیک، برگه استحکام بنا، برگه مجری و .. است. در این مقاله قصد داریم به مبانی این رشته یعنی پلان معماری، طراحی فاز ۱ معماری، نقشه فاز 1 معماری، طراحی فاز 2 معماری و نقشه فاز 2 معماری بپردازیم. با ما همراه باشید.

برگه سبز تعهد

قبل از هر چیز ابتدا به مفهوم برگه سبز تعهد می پردازیم. این برگه یکی از چندین برگ سبز است که معمار باید به همراه طراحی نقشه معماری ارائه دهد و کاربرد آن برای ضمانت نقشه هاست. با این برگه، معمار متعهد می شود که تمامی نقشه های ارائه شده توسط وی با مقررات ساختمان سازگار هستند. چنانچه نقشه ها با اصول و مقررات مغایرت داشته باشد، معمار پاسخگو خواهد بود.
به بیانی دیگر، برگه معماری، تضمینی برای پیشروی صحیح و اصولی ساخت و ساز نزد ارگان ناظر است. پروانه ساختمان بعد از ارائه این برگه و برگه های دیگر مانند برگه سبز محاسبات یا سازه، برگه سبز برق، برگه سبز ژئوتکنیک یا خاک، برگه سبز مکانیک و برگه سبز مجری صادر می گردد.

برگه سبز محاسبات یا سازه

برگه محاسبات یا برگه سبز محاسبات یا برگه سازه یکی دیگر از برگه هایی است که مهندس سازه برای رعایت مقررات و اصول ملی ساختمان به شهرداری ارائه می نماید. برگه سبز معماری محاسبات یا سازه پس از طراحی سازه، برای تضمین منطبق بودن کار با مقررات ملی ساختمان در هر مرتبه به دفاتر خدمات شهرداری ارسال می شود. در این جهت طراحی نقشه فاز 2 محاسبات نیز لازم و ضروری است.

برگه سبز ژئوتکنیک یا خاک

برگه سبز ژئوتکنیک یا خاک زمانی لازم است که ساختمان دارای بیش از 5 سقف باشد. در چنین حالتی نیاز به محاسبات آزمایش خاک است. پس از مشخص شدن تیپ خاک طراحی سازه انجام می شود.
در برگه سبز ژئوتکنیک یا خاک ابعاد زمین، تعداد طبقات؛ تعداد زیرزمین ها، تعداد گمانه ها برای آزمایش خاک تعیین می گردد.

برگه سبز مکانیک

برگ سبز مکانیک به مفهوم تایید نقشه های طراحی شده توسط مهندسان تاسیسات مکانیکی است. طراحی تاسیسات مکانیکی ساختمان همزمان با طراحی سازه انجام می شود. سپس جهت تایید و استعلام به دفتر خدمات الکترونیک شهر ارسال می گردد. در واقع، برگه سبز مکانیک توسط مهندس دارای رتبه بالا در نظام مهندسی کشور مورد تایید و امضا قرار می گیرد. هر چند حساسیت زیادی روی این برگه وجود ندارد؛ اما رعایت اصول فنی و استاندارد ها و نکات لازم در طراحی این نقشه ها از مقررات و اصول کار ساخت و ساز است. پس از آن طراحی نقشه برقی و مکانیکی انجام می‌شود که گروه عمارت سازان آروین طراحی تمامی نقشه ها را انجام می‌دهد.

برگه مجری

یکی دیگر از برگه سبزهایی که ارائه آن به همراه نقشه معماری ضروری بوده و برای ضمانت نقشه ها کاربرد دارد؛ برگه مجری است. با این برگه معمار متعهد می شود که نقشه هایی که ارائه داده با مقررات ملی ساختمان سازگار تطبیق دارد. بدین ترتیب سازنده با ارائه برگه سبز مجری پاسخگوی تطبیق نقشه ها با اصول و مقررات نقشه معماری خواهد بود. این برگه ضمانتی برای پیشروی صحیح و اصولی کارها نزد ارگان ناظر بر ساخت و سازهای شهری است.

فازهای مختلف معماری

به طور معمول، پروژه های معماری در سه فاز به صورت مرحله به مرحله شکل می گیرد تا نقشه معماری تکمیل شود. این فازها شامل فاز صفر، فاز یک و دو معماری می گردد. فاز صفر معماری به مطالعات و کسب اطلاعات در ارتباط با الزامات شرایط محیطی و قوانین و استانداردها، نیازهای پروژه و اقلیم اطلاق می شود. در ادامه به طراحی فاز ۱ معماری، نقشه فاز 1 معماری، طراحی فاز 2 معماری و نقشه فاز 2 معماری می پردازیم.

 فاز ۱

پس از انجام فاز صفر، اطلاعات کسب شده در قالب ارائه طرح ها و نقشه های اولیه به عنوان طراحی فاز ۱ معماری ارائه می گردد. فاز 1 معماری شامل نماها، پلان ها و مقاطع بوده که جهت اخذ مجوز های لازم برای ساخت به مراکز صدور پروانه ارائه می شود. طراحی فاز ۱ معماری با مقیاس 100/1 یا 200/1 برای ترکیب و چیدمان قرار گیری و ارتباط ترسیم می گردد. این طراحی یکی از مهم ترین مراحل تهیه نقشه معماری بوده و باید هرچه دقیق تر و زیباتر و به صورت پرسپکتیو و سه بعدی عرضه شود.
به طور معمول، برای تکمیل شدن طراحی فاز ۱ معماری از مبلمان، ماکت، پر رنگ کردن برخی قسمت های فضا و ترسیمات سه بعدی و … استفاده می شود. مدارکی که برای طراحی این فاز لازم بوده به شرح زیر است؛

فهرست مدارک طراحی فاز ۱ معماری

• مقطع A-A
• مقطع B-B
• پلان موقعیت
• نمای جنوبی – مصالح
• نمای شمالی – مصالح
• نمای جنوبی – کدگذاری
• نمای شمالی – کدگذاری
• پلان اندازه گذاری طبقه همکف
• پلان اندازه گذاری طبقات
• پلان مبلمان طبقه همکف
• پلان مبلمان طبقات
• پلان خرپشته
• پلان شیب بندی بام
• پرسپکتیو و ماکت

در طراحی نقشه فاز 1 معماری می توان تغییرات لازم را بر اساس نظرات کارفرما انجام داد. در این مرحله می توان کمبودها و نقص های احتمالی را تشخیص داده و برطرف کرد.
نقشه فاز 1 معماری با طراحی ساده این امکان را به طراح می دهد که طبق نظرات کارفرما اصلاحات لازم را برطرف کرده و در نهایت یک خروجی مشترک جهت اخذ مجوزهای لازم ارائه نماید. این نقشه بیشتر یک دید کلی از ساختمان را نشان می دهد.
بهتر است تغییرات لازم در مرحله نقشه فاز 1 معماری صورت بگیرد؛ چون اعمال این تغییرات در مراحل بعدی هزینه ‌های سنگینی به همراه خواهد داشت.

فاز 2 

طراحی نقشه فاز 2 شامل جزئیات بسیار دقیق نقشه معماری است. در این طراحی اندازه های کامل و دقیق و اطلاعات حساب شده برای پروژه ساخت و ساز ارائه می گردد.
طراحی فاز 2 معماری را می توان مرحله اصلی هر سازه دانست. در واقع، طراحی فاز صفر و طراحی فاز ۱ معماری مراحل آماده سازی پروژه برای پیاده کردن در طراحی فاز دو محسوب می شوند.
در طراحی فاز 2 معماری قوانین و مقررات ملی ساختمان و ضوابط سازمان مدیریت و برنامه و بودجه کشور لحاظ می گردد. نقشه های فاز دو به این علت مهم بوده که دارای همه اطلاعات و جزئیات اجرایی است و دقیقا در مرحله اجرای پروژه استفاده می شوند.
طراحی فاز 2 معماری به عنوان مهم ترین مرحله طراحی سازه، جهت ارائه به پیمانکاران و مهندسان انجام می گردد. 

نقشه فاز 2 معماری که مبتنی بر ضوابط سازمان مدیریت برنامه و بودجه و مقررات ملی ساختمان بوده بر اساس ضوابط و مقررات جاری طراحی می شود. نقشه فاز 2 معماری شامل موارد زیر می گردد؛

• نماها
• پلان اندازه گذاری
• پلان سقف کاذب
• پلان کفسازی و مبلمان
• پلان تیر ریزی
• پلان فاز دو بام
• پلان تیپ بندی در و پنجره و ارجاعات
• پلان نعل درگاه
• پلان فونداسیون و کرسی چینی
• جدول نازک کاری
• سایت پلان
• پلان تاسیسات الکتریکی
• ارائه جزئیات عمومی
• تیپ بندی در و پنجره
• بزرگنمایی سرویس بهداشتی
• برش های فاز دو
• جزئیات اجرایی پله ها
• جزئیات اجرایی خاص پروژه
• پلان تاسیسات مکانیکی (فاضلاب، آبگرم و آبسرد، گرمایش و سرمایش و …)

برای رسیدن به نقشه فاز 2 معماری باید از طراحی فاز ۱ معماری عبور کرد. به بیانی دیگر، پس از تایید نقشه فاز 2 معماری اقدام به طراحی نقشه فاز دو می شود.
برای طراحی نقشه فاز 2 معماری نیاز به تسلط بر نرم افزار اتوکد و ترسیمات فنی بوده و فرد باید اطلاعات کامل در مورد طراحی سازه های مختلف داشته باشد.

نقشه معماری

نقشه معماری نقطه شروع هر پروژه ساختمانی است. بدون این نقشه نمی‌توان هیچ پروژه ساختمانی را شروع کرد. اطلاعات کامل معماری ساختمان به وسیله مجموعه‌ای از نقشه ‌های معماری نشان داده می شوند.
در یک تعریف کلی، طراحی نقشه ساختمان و معماری به عنوان نوعی ارتباط بصری، بخش اساسی در طراحی یا ساخت هر پروژه ساختمانی محسوب می گردد.
نقشه معماری به مجموعه پلان ‌هایی اطلاق می شود که در اختیار مجریان قرار گرفته تا آنها بتوانند چشم انداز بهتر و دقیق‌تری نسبت به خصوصیات ساختمان مانند ابعاد، پلان طبقات، مقیاس‌های اندازه‌گیری و …) داشته باشند.

تاریخچه نقشه معماری

خاستگاه نقشه معماری به تاریخ آثار هنری می رسد. در دوره رنسانس ایتالیا، نقاشان، مجسمه سازان و هنرمندان مشهور دوره رنسانس ایتالیا، نقشه‌ های به خصوصی از ساختمان ‌ها و سازه‌ های غیر متعارف بر روی کاغذ می‌ کشیدند. این تصاویر در کنار هم قرار گرفته و در نهایت به یک ساختار واقعی تبدیل می شدند.
طبیعی است که در آن دوران نقشه معماری دارای اندازه گیری و علائم نقشه خوانی نبود. بیشتر تصاویری بودند که هنرمند بر اساس ذهن خود بر روی کاغذ پیاده می کرد. این گروه سازنده بودند که باید در اجرای آن دقیق عمل می کردند.

مزایا و ویژگی های نقشه معماری

یکی از مهم ترین مزایای نقشه معماری برآورد بودجه و برنامه ریزی مناسب قبل از شروع ساخت و ساز است. در غیر این صورت بسیاری از اجزای ساختمان تا زمان شروع ساخت و ساز نامعلوم خواهند بود.
ترسیم نقشه معماری برای برآورد دقیق بودجه ساخت پروژه یا تهیه یک برنامه واقع بینانه برای یک پیمانکار عمومی لازم است. پیمانکاران با استفاده از نقشه‌ های معماری، منابع مورد نیاز، نیروی کار، وسایل و تجهیزات لازم را تهیه می کنند.

نقشه معماری شامل چه مواردی است؟

به طور معمول، نقشه معماری شامل موارد زیر می شود؛

پلان طبقات

نمایی دو بعدی از قرار دادن دیوارها، تفکیک فضاها، جانمایی و ویژگی‌ های خاص دیگر را پلان طبقات می گویند. در این پلان جزئیات طبقات شامل اتاق‌ های خواب، حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه، پذیرایی، نشیمن، ضخامت دیوارها، پلان مبلمان، پارکینگ و پشت بام ترسیم می شود.

سایت پلان

موقعیت یک ساختمان بر روی صفحه افقی (با مقیاس تعیین شده) در سایت پلان نشان داده می شود. این سایت در نقشه معماری شامل این موارد می گردد؛

• محل خانه در سایت
• الگوها و بافت معماری
• دسترسی‌ها (معابر اصلی و فرعی)
• وضعیت نور و اقلیم
• محوطه سازی
• سنگفرش
• پوشش گیاهی منطقه

نقشه نما

این نقشه طرح بیرونی ساختمان را در صفحه عمودی ترسیم می کند که شامل نمای اصلی، پشتی و هر یک از دو طرف ساختمان است. دیواره بیرونی و ویژگی ‌های آن مانند پنجره ‌ها و درب ‌ها در این نقشه مشخص می ‌شوند.

نقشه جزئیات

چگونگی ساخت فونداسیون، دیوارها، سقف و ویژگی‌های اجرایی پروژه در نقشه جزئیات نشان داده می شود. پلان فونداسیون، جزئیات عایق بندی، تیرریزی، جزئیات اجرایی سقف، اتصالات، پلان ستون گذاری و موارد دیگر شامل این نقشه می گردند.

جمع بندی

برای اخذ جواز ساختمان و ساز شهری احتیاج به طراحی نقشه معماری و رعایت ضوابطی مانند برگه سبز تعهد، برگه سبز محاسبات یا سازه، برگه سبز برق، برگه سبز ژئوتکنیک یا خاک، برگه سبز مکانیک، برگه سبز مجری، پلان معماری، طراحی فاز ۱ معماری، نقشه فاز 1 معماری، طراحی فاز 2 معماری و نقشه فاز 2 معماری است. گروه مهندسی آروینس با ارائه بهترین خدمت در کنار شما مشتریان گرامی می باشد.