۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان

طراحی نقشه ساختمان جزو حساس‌ترین مراحل در پروژه‌های ساخت‌وساز محسوب می‌شود. این طراحی به‌دقت و دانش کافی نیاز دارد تا نتیجه مطلوب را رقم بزند، بااین‌حال برخی از مهندسین و یا حتی کارفرمایان به‌اشتباه در طراحی این پروژه اقداماتی انجام می‌دهند که نتیجه نامطلوبی خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال در برخی ابعاد و پارامترها تغییر و افزایش ایجاد می‌کنند که همین می‌تواند عاملی برای ایجاد شرایط سخت و به خطر انداختن ایمنی باشد.

افزایش یا کاهش بدون محاسبه در نقشه‌های مهندسی نه‌تنها مفید نیست، بلکه یک عامل اصلی برای افت کیفیت و کاهش استحکام سازه خواهد بود. در این راستا تصمیم گرفتیم تا ۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان را برایتان بیان کنیم. بامطالعه این اشتباهات و پرهیز از انجام آن‌ها در نقشه‌کشی می‌توانید پروژه‌های باکیفیت و استاندارد کلید بزنید.

اهمیت رعایت اصول مهندسی در طراحی ساختمان

رعایت اصول مهندسی در طراحی ساختمان اهمیت ویژه‌ای دارد، چراکه این اصول به طور مستقیم بر ایمنی، استحکام و پایداری سازه تأثیر می‌گذارند. یک طراحی مهندسی شده و حرفه‌ای باید بر اساس محاسبات دقیق و رعایت استانداردهای فنی باشد تا در مقابل بارهای وارده بر ساختمان نظیر زلزله و باد و حتی وزن مرده مقاومت کند. هرگونه اشتباه در این طراحی باعث ضعف ساختاری و ایجاد شرایط بحرانی می‌شود که ساختمان در مقابل زمین‌لرزه یا تخریب، خطر فروریختن خواهد داشت.

همچنین ایجاد این اشتباهات در نقشه‌کشی درنهایت منجر به اعمال هزینه‌های اضافی‌تر برای بازسازی و تقویت مجدد سازه می‌شود. از جمله رایج‌ترین اشتباهات مهندسی در طراحی ساختمان می‌توان به محاسبه غیراستاندارد ابعاد، ستون، تیرها یا میلگردها اشاره داشت که تعادل کلی سازه را برهم می‌زند. این تغییرات غیراصولی باعث کاهش کیفیت کلی ساختمان می‌شوند و نه‌تنها ایمنی را به خطر می‌اندازند، بلکه از نظر اقتصادی هم سبب افزایش هزینه‌ها در آینده خواهند شد.

۹ اشتباه مهندسی رایج

اشتباهات مهندسی که در طراحی ساختمان اعمال می‌شوند زیاد هستند، اما در این قسمت تصمیم گرفتیم صرفاً ۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان را برایتان بیان کنیم. این اشتباهات جزء متداول‌ترین مواردند که تأثیرات منفی آن‌ها به‌طورکلی وضعیت نرمال سازه را برهم می‌زند.

افزایش سایز ستون‌ها

یکی از این ۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان، افزایش سایز ستون‌ها است. این افزایش در نگاه اول ممکن است منطقی به نظر برسد، اما باعث افزایش بار جانبی وارده به یک ستون و کاهش بار بر روی ستون‌های دیگر می‌شود. این امر نه‌تنها موجب غیراقتصادی شدن سازه می‌گردد، بلکه در برخی قسمت‌های آن هم می‌تواند بحران ایجاد کند.

افزایش سایز تیرها

اگر سایز تیرها بدون محاسبه افزایش پیدا کند، مشکلی مشابه با مشکل افزایش سایز ستون رقم می‌خورد. این کار پدیده تیر قوی ستون ضعیف را به دنبال می‌آورد که در مواقع بحرانی خطرات جبران‌ناپذیری سازه را تهدید می‌کند.

افزایش تعداد میلگرد

گاهی اوقات افزایش‌دادن میلگرد به طور اشتباه و محاسبه نشده نه‌تنها باعث ایمن‌تر شدن سازه نمی‌شود، بلکه ترد شدن مقطع را به همراه می‌آورد که منجر به تراکم بیش از حد میلگرد و مشکلاتی در بتن‌ریزی و عمل ویبره کردن بتن خواهد شد.

افزایش سایز بادبند

یکی دیگر از ۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان افزایش سایز بادبندها است که موجب افزایش سختی و نیروهای وارده می‌شود. ازآنجایی‌که ورق‌های اتصال و جوش‌ها برای این نیرو طراحی نشدند، ممکن است ورق دچار پارگی یا شکستگی شود.

افزایش ضخامت بتن دال در سقف‌های تیرچه و بلوک

این افزایش باعث سنگین‌تر شدن سازه و همچنین اعمال بارهای اضافی به تیرچه‌ها می‌شود، درنتیجه آن شاهد خیز بیش از حد تیرچه و ترک‌های بزرگ در سقف خواهیم بود که از لحاظ روانی هم بر کاربران ساختمان تأثیر منفی می‌گذارد.

افزایش سیمان در بتن

برخی مهندسین تصور می‌کنند که افزایش سیمان باعث استحکام بیشتر بتن می‌شود. باید گفت که سیمان صرفاً نقش چسبندگی داشته و اگر افزایش آن بدون محاسبه دقیق و استاندارد باشد، نه‌تنها مقاومت بتن را بیشتر نمی‌کند، بلکه کاهش کیفیت کلی و غیراقتصادی شدن سازه را به همراه می‌آورد.

افزایش آب در بتن

اگر به‌صورت بی‌رویه در بتن آب قرار گیرد، مقاومت آن را به‌شدت کاهش می‌دهد. همچنین این امر در نهایت منجر به پوکی و ترک‌خوردگی بتن می‌شود که نفوذپذیری را بیشتر کرده و در طولانی‌مدت استحکام سازه را به خطر می‌اندازد.

افزایش زمان ویبره

ویبره اگر بیش از حد مجاز باشد باعث جداشدن دانه‌بندی بتن و خروج شیره از آن می‌شود. این عامل یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای کاهش کیفیت بتن است. بهترین زمانی که برای ویبره در نظر گرفته می‌شود بین 3 الی 5 ثانیه بوده که این زمان هم باز با توجه به حجم بتن باید محاسبه شود.

افزایش سایز نبشی بالاسری در اتصالات مفصل

این اقدام باعث کاهش انعطاف‌پذیری اتصال شده و ماهیت مفصلی بودن آن را از بین می‌برد. همین موضوع مشکلاتی برای سازه در هنگام فشار بارهای جانبی نظیر زلزله یا بارهای مکانیکی رقم می‌زند.

نظارت، مهم‌ترین عامل در جلوگیری از اشتباهات طراحی

ضمن آن که طراحی یک سازه باید دقیق و بدون اشتباه باشد، نظارت صحیح بر مراحل ساخت‌وساز هم می‌تواند نقش پررنگی در جلوگیری از اشتباهات ایفا کند. این نظارت مهندسی و بررسی‌های مستمر در مراحل مختلف جهت ساخت یک سازه، مشکلاتی که ممکن است در طراحی اولیه پیش‌بینی نشده باشد را شناسایی کرده و راه‌حل‌هایی برای اصلاح آن در نظر می‌گیرد.

نظارت دقیق بر اجرا و همچنین تطابق با نقشه‌های استاندارد در پروژه‌های بزرگ اهمیت ویژه‌ای دارد. با بررسی دقیق و مهندسی حین اجرا پروژه می‌توان از بروز خطاهای انسانی یا اشتباهات محاسباتی و یا حتی تغییرات غیراصولی رایج در طراحی نقشه ساختمان آگاه شد و از انجام آن جلوگیری کرد. این فرایند در نهایت منجر به افزایش کیفیت نهایی سازه و ایمنی آن می‌شود.

جمع‌بندی

یک طراحی مهندسی دقیق و اصولی تضمین‌کننده ایمنی و طول عمر رایج است، اما گاهی ممکن است مهندسین یا حتی کارفرماها اشتباهاتی در این طراحی داشته باشند. از جمله ۹ اشتباه مهندسی رایج در طراحی نقشه ساختمان می‌توان به افزایش بدون محاسبه در ابعاد و پارامترها اشاره داشت که نه‌تنها بهبود کیفیت را رقم نمی‌زند، بلکه باعث ایجاد بحران در قسمت‌های مختلف سازه خواهد شد. پس همیشه پیش از اعمال تغییرات در طراحی، از لحاظ استاندارد بودن اطمینان حاصل کرده و سعی کنید اصول مهندسی را به‌درستی رعایت کنید.